Meckel divertikülü, doğumsal bir anomalidir. İnce barsakların son bölümünde, barsak dışına çıkıntı yapmış cep şeklindedir. Yapısı kaynak aldığı ince barsak hücreleri olabildiği gibi o bölgede bulunmaması gereken pankreas bezi, asit salgılayan mide hücreleri, kolon ve duodenuma ait yabancı (ektopik) dokular da olabilir. Görülme sıklığı %2’dir. Erkeklerde iki kat daha fazla görülür.

Ne Gibi Sorunlara Yol Açabilir?

Meckel divertikülü, intestinal sistemin sık görülen bir anomalisi olmasına rağmen bu probleme sahip olanların yalnızca %3-4 kadarında klinik belirti verir. Çocuklarda en sık kanama ve barsak tıkanıklığı (obstrüksiyon) yapar.

Meckel divetikülü içinde mide ya da pankreas dokusu varsa, bu dokulardan açığa çıkan salgılar nedeniyle komşu barsakta ülser ve kanama gelişir. Kanama ağrısız olup, bazen kan nakline ihtiyaç duyulacak boyutta olabilir.

Meckel divertikülünde barsak tıkanıklığı birkaç şekilde gelişebilir. İlki, öncü nokta olarak barsakların iç içe girmesine yani invajinasyona neden olarak tıkanıklık yapabilir. Bir diğer durum ise meckel divertikülü’nden göbeğe uzanan konjenital bir bant varlığında, barsakların bu bant etrafında dönerek tıkanılık gelişebilir. Barsak tıkanıklığı durumunda; karın ağrısı, distansiyon, safralı kusma, gaz-dışkı çıkaramama ve rektal kanama gibi semptom ve bulgular görülebilir.

Divertikülit (enfeksiyon) ise daha büyük yaşlarda görülen bir komplikasyondur. Karın ağrısı ön plandadır, klinik semptom ve bulguların apandisitten ayırt edilmesi zordur.

Tanı Nasıl Koyulur?

Yukarıda saydığımız belirti ve bulguların olması durumunda, önce kan tetkikleri ile kansızlık ve enfeksiyon durumu değerlendirilir. Ultrason, karın içinde kanama veya tıkanıklığa neden olabilecek anomali ve hastalık saptamak için yapılır, tanıda çok efektif değildir. 

Tanıda en efektif tetkik meckel singrafisidir. Burada damardan verilen radyoizotop madde ile mide hücreleri aranır, meckel divertikülü içindeki mide mukozası hücreleri radyoizotop maddeyi tutar ve divertikül görünür.

Tedavisi Nedir?

Bulgu veren meckel divertikülünün tedavisi cerrahi ile divertikülün çıkarılmasıdır. Girişim laparoskopik veya açık cerrahi ile yapılabilir. Hastaya barsaklar çalışana kadar damar yolundan sıvı desteği, antibiyotik ve ağrı kesici verilir. Tam beslenmeye geçildikten sonra hasta taburcu edilir.